Posts

Showing posts from September 1, 2021

19. bất sỉ hạ vấn

Image
不恥下問 (不耻下问) bù chǐ xià wèn 不 bất = không; 恥 sỉ = xấu hổ; 下 hạ = phía dưới, ở đây chỉ người có địa vị xã hội, hoặc học vấn, tuổi tác, ti ếngtăm, ..  kém hơn; 問 vấn = hỏi. 不恥下問 bất sỉ hạ vấn = không xấu hổ mà đi hỏi người dưới mình.  Ai cũng rõ  muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học . Nhưng không dễ gì tự nhận mình không biết, vượt qua được sự ngượng ngùng để đi hỏi, nhất là lại hỏi người có địa vị thấp hơn mình. Thật ra, ai cũng có thể dạy ta điều gì đó. Thầy dạy trò, nhưng ngược lại trò cũng dạy thầy. Một giáo viên phải qua nhiều năm quan sát cách học, cách hiểu của học trò mới hoàn thiện dần cách dạy của mình, trở thành giáo viên dạy tốt, đó chẳng phải học từ trò là gì. Khổng tử từ xưa cũng đã nói: Tam nhân hành tất hữu ngã sư  = ba người cùng đi ắt có người làm thầy ta. Câu trên đây lấy từ Luận ngữ, là lời Khổng tử nhận xét về một người đương thời, khen ông ta có lòng khiêm tốn ham học (5.15): 敏而好學,不恥下問。 Mẫn nhi hiếu học, bất sỉ hạ vấn = thông minh và hiếu học, không thấy xấu hỗ hỏ